Wat is netelroos en waardoor wordt het veroorzaakt?

Heb je plotseling last van heftige jeuk en lijkt je huid vol rode bultjes te zitten? Dan zou dit zomaar eens netelroos kunnen zijn. Maar wat is netelroos, waardoor wordt het veroorzaakt, hoe kun je netelroos herkennen en wat kun je tegen netelroos doen? We leggen het graag aan je uit.

Wat is netelroos (urticaria)?

Wist je dat bijna een kwart van de bevolking eens in het leven last heeft van netelroos? Netelroos, ook wel galbulten of in medische termen urticaria genoemd, is een erg vervelende aandoening. Deze vorm van huiduitslag zorgt voor jeukende, rode bultjes op de huid – bultjes waarvan de oorzaak vaak onbekend is. Het gekke is dat de bultjes ineens tevoorschijn komen, en ook binnen 24 uur weer weg kunnen trekken. Hoewel netelroos over het algemeen uit het niets verschijnt (ook wel acute netelroos genoemd) en alweer verdwenen is voordat er een afspraak bij de dokter gemaakt kan worden, zijn er ook mensen die maanden tot zelfs jaren worstelen met chronische netelroos.

Wat is de oorzaak van netelroos?

Waar netelroos precies vandaan komt is niet altijd even duidelijk. Het komt voor bij zowel mannen als vrouwen, en kan op alle leeftijden verschijnen. Wat wel bekend is, is dat bij het ontstaan van netelroos histamine een belangrijke rol speelt. Wanneer er histamine vrijkomt (wat opgeslagen ligt in bepaalde cellen) verwijden bloedvaten, krijgt de huid een rode kleur én ontstaat er vaak jeuk. Daarnaast zorgt histamine ervoor dat de doorlaatbaarheid van vocht door de wanden van de bloedvaten toeneemt: en dit betekent dat er een vochtophoping ontstaat in de huid, welke zichtbaar is als een bultje.  

Normaliter komt histamine vrij onder invloed van bepaalde prikkels, zoals:

• fysieke prikkels (lichamelijke inspanning bijvoorbeeld);
• het gebruik van geneesmiddelen (waaronder pijnstillers en antibiotica);
• infecties;
• allergische reacties (bijvoorbeeld op voedingsmiddelen zoals eieren of schaaldieren);
• bepaalde toevoegingen in het voedsel (kleurstoffen, smaakversterkers etc.);
• beten van insecten;
• en interne ziekten (zoals auto-immuunziekten of stofwisselingsziekten).

Hoewel er bij zo’n 60- tot 90% van de patiënten met netelroos geen oorzaak gevonden kan worden, lijken bovenstaande prikkels wellicht van invloed te zijn.

Symptomen van netelroos

Netelroos ontwikkelt zich snel, en laat zich in de beginfase vaak herkennen aan kleine rode vlekjes, die al snel overgaan in dikke rode of zelfs bleke plekken. De netelroos plekjes kunnen samenvloeien in een grote plek: ook wel een urtica of kwaddel genoemd. Verder kun je netelroos herkennen aan:

• intense jeuk;
• een rode plek met vaak een bleek middelpunt;
• lichte zwelling van de plekjes;
• variatie in grootte – van kleine plekjes van een paar millimeter tot grote samengevloeide plekken;
• het snelle ontstaan – netelroos ontstaat vaak binnen een paar minuten.

In sommige gevallen kunnen er ernstige symptomen ontstaan zoals gezwollen oogleden, lippen, tong, bloeddrukval en kortademigheid. In een heftige geval is er niet alleen jeuk, maar ook een branderig gevoel en mogelijk zelfs pijn aanwezig. Deze extreme vorm van netelroos wordt ook wel angio-oedeem genoemd.

Wat te doen tegen netelroos (urticaria)?

Hoewel het fijn is om te weten hoe je netelroos kunt herkennen en hoe netelroos mogelijk ontstaat, is het natuurlijk ook belangrijk om te weten wat je ertegen kunt doen. Wanneer netelroos vaker terugkeert is het verstandig om een dagboek bij te houden om op deze manier de mogelijke oorzaak te achterhalen. Reageert je huid bijvoorbeeld op specifiek eten, een bepaald wasproduct of bepaalde cosmetica?

Heb je erg veel last van de netelroos? Dan kan je huisarts je mogelijk een antihistaminicum voorschrijven: een antiallergisch geneesmiddel dat helpt tegen jeuk. Probeer er hoe dan ook achter te komen wat de mogelijke oorzaak is, zodat je netelroos in de toekomst kunt voorkomen!